Boerencoöperatie ontstaan uit ineengeslagen handen groeit uit tot innovatieve alleskunner

75 jaar Werktuig & Bouwdienst Denekamp

Ontstaan uit noaberschap

Tot de jaren ’50 werkten boeren vooral handmatig. Paard, wagen en ‘alles met de schup’. Onder het mom van ‘vele handen maken licht werk’ schoten noabers elkaar te hulp bij grote landbouwactiviteiten zoals het spitten, wieden, ploegen, eggen, maaien en dorsen. Technische vooruitgang zorgde ervoor dat boeren vooruit konden: het handmatige werk konden zij door trekkers en machines laten doen. Eén probleem: het geld was er niet. Dus richtte een groep boeren uit Denekamp en omgeving in 1950 een eigen coöperatie op waarmee dure machines werden ingekocht. De boerencoöperatie begon aan de Brandlichterweg, op de huidige locatie van kinderopvang Partou, met één bedrijfsleider en vijf man personeel. De bedrijfsleider stemde af dat alle leden in een korte tijd voordelig gebruik konden maken van de machines. Het bewerken en oogsten van het land werd zo veel rendabeler: een knap staaltje samenwerking.

Uitbreiding zonder de roots uit het oog te verliezen

De voordelen bleven niet onopgemerkt en het ledenaantal groeide al snel naar 200. En het machinepark en personeelsbestand groeide mee. Na de schaalvergroting werd de eerste kraan aangeschaft waarmee onder andere sloten werden uitgegraven en houtwallen werden beheerd. In de winterperiode werd er gedorst en onderhoud aan machines gepleegd. Maar om stilstand te voorkomen zocht de coöperatie opdrachtgevers buiten de agrarische sector. Met name in het grondverzet, bermonderhoud en aanleggen van grasbetonstenen. Bedrijfsleider Bennie Bulter werd gevraagd of er een bouw uitgegraven kon worden, en zo ontstond er steeds meer bedrijvigheid. In de jaren ’80 werd Transportbedrijf Fischer overgenomen waardoor transport, zand en grindhandel werd toegevoegd aan de dienstverlening. Maar de roots werd nooit uit het oog verloren. In 2001 werden de agrarische activiteiten zelfs uitgebreid met de overname van Loonbedrijf Zanderink uit Beuningen. De naam van de coöperatie werd veranderd in ‘Coöperatie Werktuig & Bouwdienst Denekamp’, oftewel W&B. 

Als alleskunner terug naar de Brandlichterweg

De locatie werd te klein. De wens was om verderop in het buitengebied aan de Brandlichterweg te komen. Destijds was dat niet mogelijk, dus verhuisde de W&B in 2005 naar de Hanzeweg op het industrieterrein. De dienstverlening bestond inmiddels uit loonwerk, grondverzet, transport, cultuurtechnische werken, zand, machineverhuur, graafwerkzaamheden en straatwerk. Eigenlijk kan de W&B vrijwel alles op deze terreinen wat agrariërs, bedrijven, (overheids)organisaties en particulieren wensen. Het duurde dan ook niet lang voordat de W&B ook aan de Hanzeweg uit haar jasje was gegroeid. In 2018 volgde na een lang vergunningsverleningstraject dan toch de terugkeer naar de Brandlichterweg. Het voormalige gronddepot en gedeelte van de vuilstort van de gemeente Dinkelland werd gesaneerd en geschikt gemaakt voor industrie. Daar werd een fonkelnieuwe opstal op 22.000m2 voor alle machines gebouwd. Daarbij werd de dienstverlening nog verder uitgebreid met een afvalbrengpunt en de verhuur van containers. Vanuit deze locatie werkt de W&B anno 2025 met een team van vijftig werknemers. 

Boeren van machines voorzien blijft het hoofddoel

Op hun boerderij in Beuningen blikken Luc Westerhof en Miranda Westerhof-Nolten terug op driekwart eeuw W&B. Op de keukentafel ligt een concept van het later dit jaar te verschijnen jubileumboek waarvan Miranda hoofdredacteur is. Ook wordt het jubileum gevierd met een feestelijke open dag. Aanstaande zaterdag 5 april is iedereen uitgenodigd om een kijkje nemen bij de coöperatie en haar machinepark. Met hetzelfde enthousiasme kijkt Luc, sinds 2016 voorzitter, vooruit naar de toekomst. “Wij denken veel na over de toekomst van de landbouw. De agrarische sector is krimpende: er komen niet meer boeren. Het wordt anders en uitdagend. Onze uitbreidingsmogelijkheden zitten in grondverzet en waterschap. Net als FrieslandCampina en de Rabobank is W&B een coöperatie opgericht door boeren. Het hoofddoel blijft om boeren van goede machines te voorzien. Grondverzet en landbouw moet hand in hand gaan, anders is het kansloos. De loonwerker is nog steeds hard nodig, ook richting de toekomst. Heel veel boeren besteden zodebemesting, grasmaaien en inkuilen uit aan een loonwerker. Het hele machinepark op eigen erf hebben en al het werk zelf doen is niet voor elke boer weggelegd.”

Nederlands beste in het leggen van grasbetonstenen

De voorzitter ziet de toekomst dan ook zonnig tegemoet. “Dat komt ook omdat we met W&B altijd innovatief en vooruitstrevend zijn geweest. Er werd altijd nagedacht over hoe we het werk konden optimaliseren. Betrokken werknemers denken veel mee en komen met ideeën tijdens hun werkzaamheden. Bij de aanschaf van nieuwe machines wordt breed gediscussieerd binnen het bedrijf en vragen we hen wat ze denken dat we nodig hebben. Ook breidden we altijd uit om aan de vraag te kunnen voldoen. Zo kwam de gemeente ooit bij ons met de vraag of we een paar honderd meter grasbetonstenen konden leggen langs de Rammelbeekweg. De eerste 200 meter hebben ze met de hand gelegd. Ter plekke hadden ze al bedacht ‘dat nooit weer’ en hebben ze iets anders gemaakt. We hebben onze machines daarop zelf ontwikkeld waardoor we nu machinaal grasbetonstenen kunnen leggen. Daarin zijn we nu misschien wel de beste van Nederland en worden we landelijk ingehuurd door grote aannemers, provincies en gemeenten.” 

Innovatieve precisielandbouw

Een ander innovatief stokpaardje uit de dienstverlening is precisielandbouw. “In de landbouw hebben we te maken met strenge stikstofnormen die bepalen hoeveel mest we per hectare op het land mogen brengen. Daarvoor hebben we nu machines met gps en NIN-sensoren rijden. Die zien tot op de vierkante meter precies wat de gehaltes zijn. Zo weet je als agrariër wat de optimale mestgift is en waar de opbrengst zit”, legt Westerhof uit. “Bijvoorbeeld als het land geploegd is legt de bemester mest in de grond. Drie weken later kun je nauwkeurig, tot 3cm erboven, een korreltje in de grond leggen. In de hakselaar komt er meteen online een nauwkeurige kaart waarop je kunt zien waar de meeste opbrengst zit. Dat is precisielandbouw waarmee we kunnen sturen en managen. In zowel de landbouw als het grondverzet gebruiken we gps waarmee we op kantoor het profiel bepalen. Mensen denken weleens ‘de boer rijdt met de trekker het land op en huppakkee, ze doen maar wat’, maar we hebben alle data.”  

Boer’njongs

Ondertussen wijst Miranda in het boek naar een foto van Nico Veldscholten. “Oud-voorzitter Nico Veldscholten was een visionair die 30 jaar betrokken is geweest in het bestuur. Hij dacht continue aan hoe het er over 10 of 15 jaar voorstaat. Dat is heel prettig voor het bedrijf, dan kun je blijven vooruitlopen. In het boek staan historische foto’s en notulen vanaf 1950. De bedrijfsleiders J. Zanderink, Bennie Bulter, Frank Kuiper en Clemens van der Aa, die nu ‘de baas’ is, zijn altijd meedenkend geweest met het bestuur. Dat zorgt voor stabiliteit. Ook het personeel is erg betrokken en gemotiveerd. Het zijn ‘boer’njongs’ met passie en liefde voor het vak. Ze onderhouden zelf de machines en zijn er heel zuinig op. Onderling is er een goede sfeer. Vroeger hadden we bijvoorbeeld een dag waarop er geen werk was. Toen zeiden ze ‘dan goaw mon’n met zien all’n skieën’. Het is een soort familie die met elkaar aan het werk is. Ook bij allerlei lokale evenementen zijn ze heel erg betrokken. Het personeel is de kracht van W&B, dat is in die 75 jaar altijd de rode draad geweest.”