Tachtig jaar na bevrijding wordt theaterstuk ‘Getroffen maar niet verslagen’ opgevoerd in Kulturhus Denekamp

Het dorpse leven in Denekamp in oorlogstijd

In 2000 was Karel Kunne regisseur van het openluchttheaterstuk Hugo van den Denekamp, inmiddels is hij samen met Magda Wiefferink en Jeroen Ottink betrokken bij de voorbereidingen van de heropvoering ter gelegenheid van 750 jaar Denekamp in 2027. Andere werken waar hij bekend van is zijn onder andere JC Superstar, Anatevka, Snor-revue, Passiespelen en de stukken van Rejoice uit Weerselo en Durido uit Lattrop.

Enthousiast vertelt hij over hoe Getroffen maar niet verslagen tot stand kwam: “Bijna tien jaar geleden, in 2016, is het stuk ontstaan. Ik heb het geschreven voor de theatergroep waar ik destijds regisseur was. De achtergrond is dat ik geschiedenis heel interessant vind en dat ik het leuk vind om te schrijven. Ik heb vrij veel ervaring met regisseren en op basis daarvan ben ik gaan schrijven. De bron is eigenlijk de verhalen van mijn moeder over de Tweede Wereldoorlog. Mijn moeder was 16 toen de Tweede Wereldoorlog begon, dat is een cruciale leeftijd. Ze leerde mijn vader kennen en kreeg verkering. Ze vertelde er vaak over. Bijvoorbeeld hoe ze had gezien dat een Joodse vrouw uit huis werd gehaald en werd afgevoerd. Het was toen helemaal niet bekend onder de mensen in het dorp wat er ging gebeuren. Of over het kindertransport waarbij tijdens de hongerwinter kinderen uit het westen hier naar de boerderijen werden gebracht om aan te sterken. Het zijn waargebeurde verhalen over het dorpse leven in Denekamp tijdens en na de oorlog. Dat heb ik allemaal aan elkaar geplakt. Naast de feiten heb ik er fictie bij geschreven voor het theatereffect. Daarna heb ik liedjes gezocht die passen bij de context van het verhaal. De voorstelling is toen meerdere keren gespeeld en sloeg aan. Ook in Denekamp is de voorstelling in 2017 opgevoerd. Maar ik wilde dat graag nog een keer opvoeren met een andere groep. Met dat idee belde ik naar het Kulturhus Denekamp.”

Opvoering voor 80 jaar bevrijding

“Karel belde en zei: ‘Mag ik eens langskomen, ik heb een idee’. Toen hij erover vertelde zei ik meteen ‘Ik vind dit superleuk om op te pakken en te helpen organiseren bij ons in het Kulturhus”, vertelt coördinator Carmen Vreeswijk. “Karel is de creatieve man. Hij schrijft en regisseert en wij faciliteren. Dat is een goede en prettige samenwerking. Vorig jaar plaatsten we halverwege september een oproepje via onze kanalen en de Dinkelland Visie dat wij acteurs zochten. Toen kwamen er genoeg aanmeldingen en enthousiaste reacties. De eerste bijeenkomst was op 30 oktober met een informatieavond en sindsdien is er elke woensdagavond repetitie. Het is heel snel gegaan omdat we de voorstellingen in het weekend rond 80 jaar bevrijding willen doen. We hebben de druk erop gezet. De helft van de cast komt uit Denekamp, maar verder komen ze uit alle windstreken van de regio.”

Verrassend goed

“Het is een bij elkaar geraapt zooitje om het oneerbiedig te zeggen”, lacht Karel. “Maar het is heel verrassend om te zien hoe goed de groep nu is. Er heerst zo’n goede sfeer en dynamiek. Het klikt allemaal en je ziet mensen die vrienden worden. Sommigen hebben podiumervaring en anderen niet. En sommigen hebben nooit gezongen en anderen zijn naar het conservatorium geweest. De repetities zijn heel gezellig en de mensen helpen elkaar. Zelf bemoei ik me alleen met de regie. Als ik dan zie hoe het groeit, geniet ik daarvan en krijg ik er veel energie van.”

Onderduiken in de eendenkooi

Een van de castleden is Harry Holsbeek, in Denekamp welbekend als buutreedner ‘Harrie Nak’ en een van de hoofdrolspelers van Hugo van den Denekamp. “Ik ken Karel al heel lang, we zijn namelijk neven van elkaar. En we hebben samengewerkt met Hugo van den Denekamp. Toen ik hiervan hoorde heb ik me aangemeld en na de audities ben ik erin gerold als ‘meneer Westerik’. Hendrik is de boer die onderdak verzorgd voor onderduikers. Er wordt een eendenkooi gebruikt zodat ze niet worden ontdekt. Voor mij was dit ook een uitdaging van ‘hoe pak ik dit aan’. Ik ben het gewend om op het podium te staan met een buutton en humor te brengen. Het is niet te vergelijken met een gala of een revue waarin je jezelf speelt. Hier speel je een rol.”

“Er zit veel meer talent in de mensen dan ze denken”

Bijzonder is dat Harry’s zoon Jesse ook meespeelt in het theaterstuk. “Wellicht is meedoen aan Getroffen maar niet verslagen een goede springplank voor Jesse. Hij heeft een paar keer aan het gala meegedaan en podiumervaring. Er doen ook mensen mee die nooit voor een groep op een podium hebben gestaan, maar je moet geen podiumangst hebben en niet bang zijn voor een grote groep. De enige noten die Jesse kent zijn walnoten en hazelnoten. Maar dan zegt hij ‘Janneke jij moet het voordoen’ en pakt hij het wel op. Zo versterken ze elkaar. Petje af voor de mensen die niet veel ervaring hebben. Er zit veel meer talent in de mensen dan ze denken. Er is een proces aan de gang waarbij je ziet dat mensen steeds meer openbloeien. De woensdagavond ga je echt met plezier naar de repetitie door de chemie in de groep.”

Vuurwerk op het podium en tranentrekker met aangrijpende verhalen

“Vuurwerk op het podium!”, antwoordt Holsbeek resoluut als we vragen wat de bezoekers kunnen verwachten. “Er is een hoop spanning en ontlading. Er is geen moord en doodslag, maar er wordt wel geschoten. Het is een meeslepend stuk met veel emotie. Het wordt wel een tranentrekker met aangrijpende verhalen.”

“Het werkt wel met veel contrast erin”, vult Karel aan. “Soms is er humor en dan: bam! Word je weer met de neus op de feiten gedrukt. Het zijn effecten die bepaalde scenes teweegbrengen. Daarin proberen we een gulden middenweg te vinden om het publiek mee te trekken. Het is een realistisch stuk met een indruk van wat zo’n oorlog met mensen doet. De kern is een vriendengroep. Die zijn van kleins af aan met elkaar opgegroeid, maar door oorlog uit elkaar gedreven. Eentje wordt fanatieke NSB’er en er zijn er een paar Joods. Een aantal dorpsgenoten probeert de boel bij elkaar te houden. Die contrasten geven conflicten: hoe een vriendengroep uit elkaar gedreven kan worden.”

Belangrijk voor jongeren, herkenbaar voor ouderen

"Ik vind het ook zo leuk dat er kinderen meedoen en -zingen. Daar zitten echte talentjes tussen!", vertelt Carmen. "Er kunnen tweehonderd mensen in de zaal en het theaterstuk wordt drie keer opgevoerd: op vrijdag 2 en zaterdag 3 mei om 20.00 uur en op zondag 4 mei om 14.00 uur. Kaarten kosten 12,50 euro per stuk, inclusief een kopje koffie vooraf en zijn verkrijgbaar via de website van het Kulturhus: www.kulturhusdenekamp.nl of telefonisch via 0541-745300 of aan de infobalie van het Kulturhus. Het stuk wordt in één keer gespeeld zonder pauze, dat versterkt de beleving. De voorstelling is voor jong en oud. Ik denk dat het ook heel belangrijk is voor de jongere doelgroep dat die wat hoort over de oorlogstijd in Denekamp, maar er zullen ook heel veel mensen zijn van middelbare leeftijd die het herkennen. Kortom, een mooie en indrukwekkende, meeslepende voorstelling voor iedereen."